در روز دوازدهم اردیبهشتماه سال ۱۳۴۰ خورشیدی معلمان کشور جهت احقاق حقوق حقه خود دست به اعتراض و اعتصاب سراسری زدند.
معلمین تهران در این روز قصد ورود به محوطه وزارت فرهنگ را داشتند که از ورود آنان جلوگیری به عمل آمد.
معلمان راهی میدان بهارستان شدند و جلو ساختمان مجلس روی زمین به تحصن نشستند. پلیس برای متفرق کردن آنان از ماشین آبپاش استفاده کرد ولی معلمان از جای خود تکان نخوردند.

دکتر خانعلی دبیر ۲۹ ساله دبیرستان جامی به اتفاق چند دانش آموز به بالای ماشین آبپاش رفته و جهت شیلنگ را عوض کردند. در این زمان پلیس شروع به تیراندازی هوایی کرد ولی باز معلمان از جای خود بر نخواستند.
در این هنگام سرهنگ ناصر شهرستانی، رییس کلانتری شماره دو اقدام به شلیک نمود که دکتر خانعلی مورد اصابت گلوله قرار گرفت و در بیمارستان درگذشت.
محمد درخشش رییس جامعه معلمان ایران و رهبر اعتصاب نیز دستگیر و به زندان افتاد.
از آن به بعد اعتراض رنگ سیاسی به خود گرفت و معلمان چهار شرط برای پایان اعتصاب به شرح زیر اعلام کردند:
۱- سقوط دولت شریف امامی
۲- مجازات قاتل دکتر خانعلی
۳- آزادی محمد درخشش
۴- ترمیم حقوق معلمان طبق طرح باشگاه مهرگان
به هر حال معلمان با ادامه اعتصاب و مبارزات بر حقشان توانستند روز ۱۵ اردیبهشتماه استعفا را به شریف امامی تحمیل کنند. پس از آن دکتر علی امینی مامور تشکیل کابینه گردید و محمد درخشش از زندان آزاد شد.
روز ۱۸ اردیبهشت معلمان در باشگاه مهرگان کانون معلمان ایران جمع شدند و طی قطعنامهای روز ۱۲ اردیبهشت را به خاطر اعتصاب موفقیتآمیز خود و گرامیداشت دکتر خانعلی «روز معلم» اعلام نمودند و قرار شد که هر سال در چنین روزی تمام مدارس کشور برای بزرگداشت دکتر خانعلی تعطیل گردد.
در همین روز دکتر امینی در باشگاه مهرگان حضور یافت و به معلمان قول افزایش حقوق آنان را داد ولی معلمین نپذیرفتند و اعلام کردند که هیچ کس را به جز درخشش به عنوان وزیر فرهنگ نمیپذیرند.
سرانجام در روز ۲۲ اردیبهشت محمد درخشش به وزارت فرهنگ منصوب و اشل حقوق معلمان با حقوق مهندسین مساوی و به تصویب هیات وزیران رسید و به این ترتیب اعتصاب ده روزه معلمان پایان یافت و روز ۲۳ اردیبهشت معلمان به کلاسهای درس بازگشتند.
گفتنیست که به مدت دو سال مراسم روز معلم برگزار گردید ولی در تقویم ایران ثبت نگردید و کم کم به فراموشی سپرده شد؛ تا این که پس از قیام تودههای مبارز و انقلابی در سال ۵۷ معلمین در صدد زنده کردن دوازدهم اردیبهشت به عنوان روز معلم بر آمدند.
مرتضی مطهری یکی از تئوریسینهای حکومت نوپا بود که پس از به قدرت رسیدن مرتجعین اسلامی در شامگاه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۵۸ توسط گروه فرقان ترور شد؛ و دولت وقت با یک روز تاخیر دوازدهم اردیبهشت را روز کشته شدن مطهری اعلام کرد و با مصادف شدن آن با روز معلم در حکومت قبلی، از موقعیت سو استفاده کرده و روز معلم را به علت کشته شدن این عالم مرتجع به ثبت رساندند تا تاریخ را وارونه کرده و اهداف خود را دنبال کنند.
متاسفانه سالهاست که بسیاری از مردم فکر میکنند که روز معلم فقط به خاطر کشته شدن علی مطهریست و از پیشینه آن بی خبرند؛ به همین خاطر نام دکتر خانعلی معلم مبارزی که جان خود را در راه احقاق حقوق و برابری از دست داد در هیچ کدام از رسانهها دیده و شنیده نمیشود ولی در دل تاریخ ثبت شده و تا ابد باقی خواهد ماند.
باید خاطر نشان کرد که تاریخ مبارزات روشنفکران و برابریخواهان با حکومتهای مستبد و دیکتاتور، جانهای شیفته بسیاری چون آموزگار انقلابی صمد بهرنگی بهروز دهقانی علیرضا نابدل کاظم سعادتی مجتبی خرم آبادی حسن سعادتی غلامرضا اشترانی بهرام طاهرزاده انشاله اسدیان حمیدرضا نصیری و … و همینطور فرزاد کمانگر را از ما گرفت؛ ولی با این سرکوبها مبارزه همچنان ادامه دارد و تا ظلم هست مبارزه هم هست.
پیروز باد مبارزه تودههای تحت ستم و انقلابی!
گرامی باد یاد تمامی آموزگاران مبارز و برابریطلب!
پریسکه
۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۰